POZİTİF DİSİPLİN NEDİR?

Pozitif disiplin, çocuğu disipline etmede en işlevsel yöntemdir. Kısa vadede anlık çözüm olarak işe yaradığı düşünülen küsme, ses yükseltme, ceza verme gibi davranışlar uzun vadede çocukta etkisini kaybeder ve aynı zamanda ebeveyn-çocuk ilişkisini olumsuz etkiler. Pozitif disiplin, yanlış davranışı doğruyu öğretmek için bir fırsat olarak görüp, çocuğun çözüm üretmesine yardımcı olma üzerine kuruludur. Çocuğa bir yandan sınır koyarken bir yandan da özgürlük alanı açar.

Pozitif Disiplin Ne Değildir?

Aşırı hoşgörü: Bazen yetişkinler katı ve cezalandırıcı olmamak için fazla müsamaha gösterebilirler. Ancak bu durum çocuğa sınırları istedikleri şekilde esnetebilecekleri mesajını verir.

Kurtarıcı rol: Bazen yetişkinler nazik olmak için çocukların tüm hayal kırıklıklarını önleme görevi üstlenebilirler. Ancak hayal kırıklığı yaşamamak çocuğun bu duyguya karşı dayanıklılık geliştirmesini engeller.

Bir dediğini iki etmemek: Bazen yetişkinler kendilerinden ödün vererek çocuğun isteklerini yerine getirmeye adayabilirler. Böylelikle çocuk hayatta sınır ve kısıtlılıkla karşılaştığında bununla baş edemez.

Uygulayabileceğiniz  Pozitif  Disiplin  Yöntemleri

Kurallar ve sınırlar çocuklar için güvenli ve gereklidir. Çocuğunuzun yaşına uygun, net kurallar koyduğunuzdan ve bu kuralları tutarlı bir şekilde uyguladığınızdan emin olun.

Sınır koymanız gerektiğinde çocuğunuz direniyorsa, onu anladığınızı gösterin. Örneğin “Oyuncaklarınla daha fazla oynamak istediğini biliyorum ama artık uyuman gerekiyor” diyebilirsiniz.

Çocuğunuzu problemlerini kendi başına çözebilmesi için teşvik edin. “Arkadaşınla yaşadığın problemi çözmek için neler yapabilirsin?” şeklinde sorular ile çocuğunuzun problem çözme becerileri kazanmasına destek olabilirsiniz.

“Gürültü yapma”, “Koşma” “Çabuk banyo yap” demek yerine “Biraz daha sessiz olabilir misin?” “Daha yavaş yürüyelim mi?”, “Sence neden banyo yapmamız gerekiyor?” gibi sorularla problemden ziyade çözüme odaklanmak her zaman daha etkili bir yöntemdir.

Doğru bir şey yaptığı zaman “Çok zekisin” , “Çok güzel olmuş” ifadeleri yerine “Gerçekten çok çabaladın”, “Bunu nasıl yaptığını da bana gösterebilir misin?” ifadelerini kullanın. Sonucu değil, çabayı övün.

Çocuğunuzun öfke nöbetlerini kişiselleştirmeyin. Çocuğunuz için “inatçı”, “yaramaz” gibi sıfatlar kullanmayın.

Aktivite Önerisi

Sakin Kavanoz

Malzemeler: Renkli kâğıt, kalem, saydam kavanoz

Renkli kâğıtlara çocuğunuza iyi geleceğini düşündüğünüz rahatlama tekniklerini / yöntemlerini yazın. Yazdığınız kâğıtları katlayarak saydam kavanozunuzun içine koyun. Çocuğunuz öfkesini kontrol edemediği durumlarda kavanozun içindeki kâğıtlardan bir tane seçmesini isteyin ve çıkan yöntemi uygulamasını isteyin. Hatta çocuğunuza model olabilmek için siz de bir kâğıt seçin ve beraber uygulayın.

Psikolog Beyzanur Bozkurt